Nowości| 31 maja 2005
Koncepcja artystyczna sondy Galileo przy księżycu Jowisza, Amaltei. Dzięki uprzejmości NASA/JPL/Michael Carroll.
Naukowcy studiujący dane z należącego do NASA pojazdu Galileo odkryli, że księżyc Jowisza Amaltea jest górą lodowego gruzu o gęstości mniejszej od wody. Spodziewano się, że księżyce bliżej planet będą skaliste, a nie lodowe. Znalezisko to obala panujące od dawna teorie na temat formowania się księżyców wokół gazowych olbrzymów.
Spodziewałem się ciała zbudowanego głównie ze skał. Komponent lodowy w ciele orbitującym tak blisko Jowiusza jest zaskoczeniem.
powiedział dr John D. Anderson, astronom w Jet Propulsion Laboratory przy NASA, w Pasadena, w Kaliforni. Anderson jest wiodącym autorem publikacji na temat odkryć, która znalazły się bieżącym numerze czasopisma Science.
Daje to nam ważne informacje, jak powstał Jowisz, a co za tym idzie, jak powstał układ słoneczny.
powiedział Anderson.
Obecne modele implikują, że w miejscu przebywania Amaltei, temperatury podczas procesu jej formowania były wysokie, jest to jednak niezgodne z jej lodem. Sugeruje to, że Amaltea powstała w chłodniejszym środowisku. Jedną z możliwości jest uformowanie się jej później od głównych księżyców. Inna jest taka, że księżyc utworzył się dalej od Jowisza, poza orbitą innego księżyca, Europy, lub w mgławicy słonecznej w miejscu Jowisza lub dalej. Byłby wówczas przetransportowany lub przechwycony na obecną orbitę wokół Jowisza. Wszystkie te wyjaśnienia rzucają wyzwanie modelom formowania się księżyców wokół planet olbrzymów.
Amaltea rzuca nam podkręconą piłkę
powiedział dr Torrence Johnson, współautor i naukowiec projektu misji Galileo w JPL. Jej gęstość jest dużo niższa od lodu wodnego, i nawet przy substancjalnej porowatości, Amaltea przypuszczalnie zawiera dużo lodu wodnego, jak również skał.
Analiza gęstości, objętości, kształtu i wewnętrznych naprężeń grawitacyjnych doprowadziła naukowców do wniosku, że Amaltea jest nie tylko porowata i posiada wewnątrz puste obszary, lecz zawiera również substancjalny lód wodny.
Jeden z modeli formowania się księżyców sugeruje, że księżyce bliższe planety składałyby się z gęstszego materiału, niż te dalsze. Bazuje to na teorii, że wczesny Jowisz, podobnie, jak mniejsza wersja wczesnego Słońca, emitowałby dostateczne ilości ciepła, aby powstrzymać lekki materiał przed kondensowaniem się i dołączaniem do bliskich planecie księżyców. Cztery największe księżyce Jowisza pasują do tego modelu, wraz z najbardziej wewnętrznym, Io, będącym też najgęściejszym, który zbudowany jest głównie ze skał i żelaza.
Amaltea jest małym księżycem w czerwonym odcieniu, mierzącym około 168 mil długości i połowę tego szerokości. Orbituje około 181 000 km (112 468 mil) od Jowisza, zdecydowanie bliżej, niż Księżyc okrąża Ziemię. Galileo minął Amalteę w odległości mniejszej niż 99 mil 5 listopada 2002. Przelot koło Amaltei sprowadził sondę bliżej Jowisza, niż kiedykolwiek, odkąd wszedł on na orbitę olbrzymiej planety 7 października 1995. Po przeszło 30 zbliżeniach do czterech największych księżyców Jowisza, przelot koło Amaltei był ostatnim zbliżeniem do księżyca statku Galileo.
14 letnia odyseja pojazdu Galileo dobiegła końca 21 września 2003. Misją zarządzało dla NASA JPL, oddział California Institute of Technology w Pasadena.
Dodatkowe informacje o misji można znaleźć online na: http://galileo.jpl.nasa.gov/.
Kontakt dla mediów
Carolina Martinez (818) 354-9382
JPL
2005-089
Przetłumaczono z: Icy Jupiter Moon Throws a Curve Ball at Formation Theories
Przetłumaczył: Łukasz Buczyński